Τι είναι η Τηλεϊατρική;

Οι Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής (telemedicine, remote medicine κλπ) δεν είναι νέο φαινόμενο, παρότι έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλείς με την είσοδο του SARS-CoVID στη ζωή μας. Η παροχή υπηρεσιών υγείας από απόσταση ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, τόσο στην χώρα μας, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Από τις πρώτες εφαρμογές της ήταν η αξιολόγηση από απόσταση εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων. Για παράδειγμα, ένα νοσοκομείο στην Αμερική δεν είχε εφημερεύοντα ακτινολόγο εντός του νοσοκομείου τη νύχτα, αλλά συνεργαζόταν με μια υπηρεσία τηλε-διάγνωσης στην Ιταλία (όπου είναι πρωί εκείνες τις ώρες). Ο ασθενής έκανε την εξέταση στην Αμερική, οι εικόνες αποστέλλονταν άμεσα στην Ιταλία, όπου ένας ακτινολόγος έδινε το πόρισμά του εντός λίγης ώρας.

Συχνές Εφαρμογές Τηλεϊατρικής

Αξιολόγηση Εξετάσεων

Εδώ ο ασθενής αποστέλλει με κάποιο ασφαλές ηλεκτρονικό μέσο τα αποτελέσματα των εξετάσεών του στον προσωπικό του ιατρό. Ο τελευταίος, έχοντας ήδη δει τον ασθενή στο ιατρείο του πρόσφατα, μελετά τα αποτελέσματα, και λαμβάνει την τελική απόφαση. Με την είσοδο της άυλης συνταγογράφησης και στην Ελλάδα, αυτή η μορφή τηλεϊατρικής αναμένεται να έχει σημαντική εφαρμογή στο επόμενο διάστημα. Είναι αναγκαίο να έχει προηγηθεί εξέταση προκειμένου ο ιατρός να μπορεί να γνωματεύσει.

Στις περιπτώσεις αξιολόγησης απεικονιστικών εξετάσεων, ο ακτινολόγος μπορεί να γνωματεύσει μια σειρά εικόνων και να δώσει ένα πόρισμα, όπως θα έκανε κανονικά. Η διαφορά είναι πως συχνά δεν μπορεί να κάνει επιπλέον ερωτήσεις, και επίσης, δυναμικές εξετάσεις (όπως το υπερηχογράφημα) δεν γίνονται εύκολα από απόσταση.

Εξέταση Πραγματικού Χρόνου

Σε αυτό το μοντέλο είναι αναγκαία η χρήση ιατρικών συσκευών τηλεϊατρικής, όπως για παράδειγμα στηθοσκόπιο με δυνατότητα αναμετάδοσης του ήχου. Αφορά συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, και ειδικές συνθήκες, όπως:

  • χρόνιους ασθενείς με προβλήματα κινητικότητας, οι οποίοι πρέπει να εξετάζονται συχνά
  • παιδιά με ειδικές ανάγκες στα οποία η χρήση του εργαλείου από τον γονέα βοηθά πολύ στην εξέταση
  • ασθενείς σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς πρόσβαση σε δομές υγείας
  • δομές υγείας μικρής εμβέλειας. Για παράδειγμα, ένα περιφερικό κέντρο υγείας, ή ένα αγροτικό ιατρείο, με χρήση τηλεϊατρικής μπορεί να παρέχει βοήθεια σε ασθενείς ειδικών πληθυσμών (παιδιά, καρδιοπαθείς κλπ) για τους οποίους κανονικά δεν υπάρχει κάλυψη.

Σε άλλες χώρες του κόσμου οι υπηρεσίες αυτές είναι τόσο εξελιγμένες που με την χρήση ρομπότ, ο γιατρός μπορεί να κάνει ακόμα και εξέταση κοιλιάς από μακριά! Ίσως σάς ακούγεται επιστημονική φαντασία, όμως η τεχνολογία αυτή όχι μόνο υπάρχει, αλλά είναι ήδη σε πλήρη εφαρμογή.

Συμβουλευτική

Αφορά τόσο σε συνεδρίες ψυχιατρικής, όσο και συμβουλευτική γονέων. Ένα σημαντικό μέρος της εργασίας του παιδιάτρου είναι η συμβουλευτική σε ζητήματα γονεϊκότητας. Τόσο σε περιόδους πανδημίας, όσο και για άλλους λόγους (π.χ. οικονομικούς) μια οικογένεια μπορεί να επιλέγει σύντομες επισκέψεις στο ιατρείο [εξέταση, εμβόλιο] και να μεταφέρει τη συζήτηση σε υπηρεσία τηλεϊατρικής. Άλλες οικογένειες έχουν ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες σε συμβουλευτική, απαιτώντας συχνά πολλαπλάσιο χρόνο από αυτόν που διατίθεται σε ένα ιατρείο. Και εδώ η τηλεϊατρική δίνει την πιο πρακτική λύση.

Επίσκεψη Τηλεϊατρικής (χωρίς εξοπλισμό)

Εδώ ο γιατρός θα πάρει πλήρες ιστορικό και θα καθοδηγήσει τον ασθενή (ή τον γονέα) ώστε να μπορέσει να δει τον ασθενή όσο πιο καλά μπορεί. Προβλήματα που αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα μέσω αυτής της επιλογής είναι:

  • μικρά τραύματα
  • δερματικά προβλήματα και λοιμώξεις δέρματος
  • εξανθήματα
  • οθφαλμολογικά προβλήματα (τραυματισμοί, λοιμώξεις)
  • απλές ιώσεις κλπ
  • γαστρεντερίτιδα
  • ασθενείς που μένουν μακριά και δεν έχουν πρόσβαση σε παιδίατρο
  • άυλη συνταγογράφηση (Ναι, η άυλη συνταγογράφηση αποτελεί ιατρική πράξη τηλεϊατρικής!)

Ειδικά για τον παιδίατρο, η όψη του παιδιού μπορεί να αποτελεί το κλειδί για να κατευθύνει τον γονέα στο νοσοκομείο, ή όχι.

Αυτός ο τρόπος άσκησης της τηλεϊατρικής όμως δεν είναι κατάλληλος για αναπνευστικά ή άλλα προβλήματα που απαιτούν εξέταση. Έτσι ο γιατρός μπορεί να αποφασίσει στο τέλος μιας συνεδρίας τηλεϊατρικής πως η ασφαλέστερη επιλογή είναι να πάει το παιδί σας στο νοσοκομείο.

Πότε να προτιμήσω την τηλεϊατρική για το παιδί μου;

Πριν από οποιαδήποτε άλλη συζήτηση πρέπει να γνωρίζετε πως όσο περισσότερο εξαπλώνεται η χρήση της τηλεϊατρικής, τόσο φουντώνει η συζήτηση για την ασφάλεια, και την ευθύνη του ιατρού. Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε πριν αποφασίσετε είναι πως η κλινική εξέταση είναι ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΗ. Ο τελικός κριτής του αν μπορεί ή όχι να γίνει επίσκεψη τηλεϊατρικής, είναι πάντα ο γιατρός σας!

Προτιμήστε την τηλεϊατρική αν χρειάζεστε:

  • εκτεταμένη συμβουλευτική γονέων
  • αξιολόγηση προσυμπτωματικού ελέγχου (σε παιδί που έχει εξεταστεί πρόσφατα)
  • επαναλαμβανόμενες συνταγές για χρόνια προβλήματα υγείας (άυλη συνταγογράφηση)
  • αξιολόγηση εργαστηριακών εξετάσεων (σε παιδί που έχει εξεταστεί πρόσφατα)
  • ρύθμιση αγωγής (που δόθηκε μετά από εξέταση)
  • επανεξέταση σε καταστάσεις πανδημίας

Σκεφτείτε την τηλεϊατρική αν χρειάζεστε:

  • αξιολόγηση δερματικής νόσου χωρίς άλλα συμπτώματα
  • αξιολόγηση μετά από μικρό τραυματισμό
  • αξιολόγηση εξανθήματος
  • αξιολόγηση θεραπείας για δερματική ή άλλη εμφανή νόσο
  • αξιολόγηση χρονίως πάσχοντος παιδιού που εξετάστηκε πρόσφατα
  • αξιολόγηση και βρίσκεστε σε απομακρυσμένη περιοχή (π.χ. νησί, camping, κλπ)
  • δεύτερη γνώμη

Αποφύγετε την τηλεϊατρική αν χρειάζεστε:

  • άμεση επείγουσα ιατρική βοήθεια
  • αντιμετώπιση αλλεργίας
  • αντιμετώπιση αναπνευστικών ή καρδιολογικών προβλημάτων
  • βοήθεια μετά από σοβαρό τραυματισμό
  • βοήθεια λόγω σοβαρής αλλαγής στην κατάσταση του παιδιού σας

Πάντα δίπλα σας,

Παναγιώτης