Ερώτηση

Το μωρό μου έχει δυσκοιλιότητα απο 5 μηνών (τώρα είναι 8). Πίναμε ειδικό γάλα αλλά τώρα που αρχίσαμε τα φρούτα η κατάσταση χειροτέρεψε. Δεν πονάει, αλλά τα κακά του είναι σαν της κατσίκας. Τι μπορώ να κάνω για να τον βοηθήσω;

Απάντηση

Τι είναι δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα είναι ένας όρος που συχνά χρησιμοποιείται με μεγαλύτερη ευκολία από όσο θα έπρεπε, ακόμα και από εμάς τους γιατρούς. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί. Άλλοι στοχεύουν στον χρόνο, άλλοι στην σύσταση των κοπράνων. Όλοι όμως συμφωνούν σε ένα πράγμα: για να μιλήσουμε για δυσκοιλιότητα ο ασθενής πρέπει να βιώνει δυσκολία στην αφόδευση με την μορφή

  • κοιλιακού άλγους
  • διάτασης της κοιλιάς
  • επώδυνων σκληρών κοπράνων
  • ή ακόμα και με διάρροια (φαινόμενο leaking).

Το μεγαλύτερο παιδιατρικό εγχειρίδιο (Nelson’s Pediatrics) αποφεύγει να δώσει σαφή ορισμό. Συγκεκριμένα λέει πως “σκληρά κόπρανα που βγαίνουν δύσκολα κάθε 3 ημέρες ή αραιότερα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δυσκοιλιότητα”.

Το πρώτο πράγμα που θα φρόντιζα να μάθω είναι αν όταν γεννήθηκε πέρασε μηκώνιο μέσα στις πρώτες 24-48 ώρες. Αυτό θα βοηθούσε να αποκλείσω ή να διατηρήσω την υποψία νόσων που οδηγούν σε υποκινησία του εντέρου, όπως το αγαγγλιονικό κόλον (νόσος Hirschsprung).

Με δεδομένο πως μιλάμε για ένα υγιές παιδί κατά τα άλλα, τα “κακά κατσίκας” σίγουρα μάς λένε πως το περιεχόμενο των κοπράνων σε νερό είναι μικρότερο από αυτό που θα θέλαμε. Ταυτόχρονα μας λέει πως το έντερο προσπαθεί πολύ να τα βγάλει (και γι αυτό τεμαχίζονται σε μικρά κομμάτια).

Τι να κάνω;

Η ήπια και η μέτρια δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με βαθμιαία αυξανόμενες παρεμβάσεις. Θα ήταν πολύ απλό να χορηγήσει κάποιος ένα έλαιο (μαλακώνει τα κόπρανα) ή έναν παράγοντα που κρατά νερό στο έντερο απευθείας. Γιατί όμως να περάσουμε σε φάρμακα πριν δοκιμάσουμε μη-φαρμακευτικές μεθόδους; Ειδικά εφόσον το παιδί δεν υποφέρει, νομίζω πρέπει να πάμε βήμα-βήμα.

Προσφέρετε νερό

Όταν ένα βρέφος αρχίζει στερεές τροφές, πρέπει να τού προσφέρουμε και νερό. Πόσο; Όσο θέλει. Με κάθε γεύμα πρέπει να τού δίνετε την ευκαιρία να πιεί νεράκι. Δεν χρειάζεται να έχετε περισσότερα απο 60mL μέσα στο μπουκάλι – τα περισσότερα μωρά που μόλις άρχισαν στερεά δεν πίνουν παρά λίγες γουλιές. Μην το πιέζετε να πιεί, αλλά να τού το προσφέρετε πάντα.

Αυξήστε το φυτικό υπόλειμμα

Φαντάζομαι ξεκινήσατε τα στερεά με ρυζάλευρο ενισχυμένο με σίδηρο, και αυτό είναι το σωστό. Το φυτικό υπόλειμμα όμως αυτού είναι μικρό, οπότε φρούτα και λαχανικά πρέπει να προστεθούν ή να αυξηθούν. Δοκιμάστε να αυξήσετε λίγο την περιεκτικότητα των γευμάτων του σε λαχανικά όπως το κολοκύθι, και να μειώσετε λίγο την πατάτα και το καρότο. Αντίστοιχα, αυξήστε φρούτα όπως το μήλο και το αχλάδι, και μειώστε την μπανάνα. Να γνωρίζετε όμως πως αυτά παραμένουν… γιατροσόφια. Δεν υπάρχει απόδειξη οτι η μπανάνα ή η πατάτα “σκληραίνουν” τα κόπρανα.

Ουσιαστικά ο στόχος σας είναι να αυξήσετε το φυτικό υπόλειμμα, ενώ ταυτόχρονα θα δίνετε περισσότερα υγρά.

Δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη (hard evidence), αλλά η λογική και η εμπειρία δείχνουν πως αυτές οι παρεμβάσεις συχνά λύνουν το πρόβλημα. Αν με αυτά αποτύχουμε (μετά από 2-4 εβδομάδες) ή αν το παιδί χειροτερέψει, τότε δεν είναι παράλογο (μετά την συμβουλή του γιατρού σας) να δοκιμάσετε κάποιο φαρμακευτικό προϊόν ή να κάνετε επιπλέον έλεγχο. Τα έλαια που χορηγούνται είναι σχετικά ακίνδυνα, με πιο συχνή παρενέργεια την διάρροια λόγω υπερχορήγησης.

Περιληπτικά

1. Να προσφέρετε νερό σε κάθε γεύμα, αλλά και διάσπαρτα μέσα στην ημέρα.

2. Αυξήστε λαχανικά με ίνες. Είναι οι ίνες που θα κρατήσουν το νερό στα κόπρανα (και θα τα μαλακώσουν).

3. Ο σίδηρος που περιέχει το ρυζάλευρο είναι απαραίτητος για το παιδί σας και ΔΕΝ είναι ικανός σε αυτές τις δόσεις να προκαλέσει δυσκοιλιότητα.

4. Αν τα παραπάνω δεν βοηθήσουν, ρωτήστε τον παιδίατρό σας αν θα πρότεινε κάποιο φαρμακευτικό προϊόν.

Θυμηθείτε πως τα φάρμακα είναι για λίγο, αλλά οι καλές συνήθειες για μια ζωή.